INTP մտավորական ֆունկցիաներ

Ինտրովերտ մտածողությունը մեզ օժտում է տրամաբանության շնորհով, որը գործի են դնում փոխկապակցված գիտելիքներն ու օրինաչափությունները։ Այն գրավում է կյանքը ներքին կառուցվածքի շնորհիվ, որը հիմնված է փորձի ու սխալների վրա։ Այն ստիպում է մեզ տրամաբանորեն փոխկապակցել այն ամենը, ինչին մենք բախվում ենք։ Ինտրովերտ մտածողությունը զարգանում է խնդիրների ռացիոնալ լուծման ընթացքում։ Անորոշությունը տեղ չունի դրանում, քանի որ այն անընդհատ հետամուտ է սովորելու և աճելու: Այն մեզ հնարավորություն է տալիս հասկանալ, թե ինչպես է ամեն ինչ աշխատում ՝ մանրունքներից մինչև ամենաբարդը։

Գերիշխող ճանաչողական գործառույթը մեր եսի և գիտակցության հիմնաքարն է։ Գերիշխող ճանաչողական գործառույթը, որը նաև կոչվում է <<հերոս կամ հերոսուհի>>, մեր ամենաբնական և սիրելի մտավոր գործընթացն է, աշխարհի հետ փոխգործակցության հիմնական եղանակը։

Ինտրովերտ մտածողությունը (Ti) գերիշխող վիճակում օժտում է INTP-ներին տրամաբանության ձիրքով։ Այն պարզեցնում է նրանց մտքերն ու գործողությունները տրամաբանական հետևողականությամբ և ռացիոնալացմամբ, այլ ոչ թե զգացմունքներով: Գերիշխող ինտրովերտ մտածողությունը (Ti) ստիպում է նրանց փնտրել իրենց հարցերի լավագույն պատասխանները: Այն ձգտում է տեսնել ամբողջական ճշմարտությունն առաջինը սկզբունքների, այնուհետև հասարակական նորմերի և կաղապարների միջից: Նրանք բնույթով ջանում են լինել ճշգրիտ և անաչառ այն ամենում, ինչ անում են:

Էքստրովերտ ինտուիցիան մեզ օժտում է երևակայության շնորհով, որը հնարավորություն է տալիս ընդլայնել մեր կյանքի պատկերացումները և ազատում է մեզ մեր սահմանափակ հավատալիքներից ու սահմաններից։ Այն օգտագործում է օրինաչափություններ ու տենդենցներ՝ շոշափելի իրականության հետ կապնվելու համար։ Էքստրովերտ ինտուիցիան զգայուն է ավելի շատ տպավորությունների ու իրավիճակի, քան մանրունքների նկատմամբ։ Այս գործառույթը ծաղկում է աշխարհի գաղտնիքների խորքերը սուզվելու շնորհիվ։ Այն ստիպում է մեզ ինտուիտիվորեն լողալ՝ անհամբեր սպասելով այն ամենին, ինչ առջևում է։

Օժանդակ ճանաչողական գործառույթը, որը նաև հայտնի է որպես <<մայրիկ>> կամ <<հայրիկ>>, օգնում է ուղղորդել գերիշխող գործառույթին աշխարհընկալման հարցում, ինչպես նաև ուրիշներին փարատելու գործում։

Էքստրովերտ ինտուիցիան (Ne) օժանդակ դիրքում գերիշխող ինտրովերտ մտածողությանն (Ti) օժտում է երևակայության շնորհով, որը հավասարակշռություն է սահմանում տրամբանական տեսակետի և պայմանների միջև։ Այն անսահման հետաքրքրություն է սերմանում INTP-ների շրջանում, ովքեր սովորաբար սահմանափակում են իրենք իրենց տրամաբանությունն ու ռացիոնալ դատողությունը։ Էքստրովերտ ինտուիցիայի (Ne) զարգացման ընթացքում նրանք արտահայտում են ավելի վերլուծական գաղափարներ և ավելի վճռական են խախտում իրենց հավատալիքների սահմանները։ Դա նրանց թույլ է տալիս հեշտությամբ հարմարվել և մխիթարել ուրիշներին՝ դառնալով ավելի դյուրըմբռնող և տարբերությունները հեշտությամբ ընդունող։ Նրանք կարող են այնպիսի հարցեր տալ, ինչպիսիք են օրինակ՝ «Ես ինչ-որ բան բա՞ց եմ թողնում այս իրավիճակում», «Էլ ի՞նչ կարելի է սրա հետ անել» կամ «Կա՞ արդյոք այլ ճանապարհ այս խնդրի լուծման համար»:

Ինտրովերտ զգացողությունը մեզ օժտում է մանրունքներին ուշադիր լինելու շնորհով, որն անդրադառնում է անցյալի մանրամասներին՝ ներկայում իմաստություն ձեռք բերելու համար։ Մենք վերհիշում և ձեռք ենք բերում տեղեկատվություն այս գործառույթի շնորհիվ։ Այն մշտապես պահպանում է զգայական տվյալներ՝ մեր ներկա հայացքներն ու կարծիքները հավասարակշռության մեջ պահելու համար։ Ինտրովերտ զգացողությունը մեզ սովորեցնում է վստահել ավելի շատ ստուգված փաստերին ու կյանքի փորձին, քան զուտ բնազդներին։ Այն օգնում է մեզ խուսափել նույն սխալը երկրորդ անգամ կրկնելուց։

Երրորդական ճանաչողական գործառույթը մենք օգտագործում ենք հանգստանալու, լիցքաթափվելու, ինչպես նաև մեր գերիշխող և օժանդակ գործառույթների չափից ավելի գործածության ճնշումը թեթևացնելու համար։ Հայտնի լինելով որպես <<երեխա կամ թեթևություն>>՝ այն կարծես մեզանից ընդմիջում է վերցնում՝ խաղալու ու երեխայություն անելու համար։ Մենք այն օգտագործում ենք, երբ մեզ զգում ենք հիմար իրավիճակում, սակայն միևնույն ժամանակ բնական ենք ու ընդունելի։

Ինտրովերտ զգացողությունը (Si) երրորդական դիրքում օժտում է INTP-ներին մանրամասներին ուշադիր լինելու շնորհով՝ թույլ չտալով նրանց լինել պարզապես տրամաբանական և երևակայական։ Ինտրովերտ զգացողությունը (Si) նորից փոխկապակցում է նրանց ներկա իրավիճակը անցյալ փորձի հետ՝ վերադառնալով հասարակ զվարթություններին ու գիտելիքներին։ Այս գործառույթի միջոցով INTP-ները խուսափում են խնդիրների ռացիոնալ լուծումից՝ պարզապես ապավինելով իրենց ձեռք բերած գիտելիքներին, կատարելագործված հմտություններին և տաղանդներին: Այն վերադարձնում է նրանց իրենց հին երբեմնի սիրված սովորույթներին, որոնք ապահովում են մխիթարություն ու սեփական եսի ընկալում։ Ինտրովերտ զգացողությունը (Si) կարող է նրանց մոտ հետաքրքրություն առաջացնել ավելի մանրամասն տեղեկություն իմանալ նրանց ընտանեկան կամ ընդհանրապես մարդկության պատմության և մշակույթի մասին։

Էքստրովերտ զգացմունքն օժտում է մեզ կարեկցանքի շնորհով, որը պաշտպանում է ավելի շատ մեծագույն բարիքը, քան կենտրոնանում է անհատական ցանկությունների վրա։ Այն պահանջում է ազնվության և էթիկայի բուռն զգացում։ Մենք բնազդաբար տրամադրվում ենք բարոյական և մշակութային արժեքների վրա՝ փորձելով այս գործառույթի շնորհիվ հաստատել խաղաղություն և ներդաշնակություն։ Էքստրովերտ զգացմունքը ստիպում է մեզ կարեկցել ուրիշներին՝ նույնիսկ առանց լիակատար հասկանալու նրանց իրավիճակը։ Այն խթան է հանդիսանում, որ մենք պահպանենք և զարգացնենք մեր հասարակական կապերն ու հարաբերությունները։

Ստորադաս ճանաչողական գործառույթը մեր ամենաթույլ և ամենաճնշված ճանաչողական գործառույթն է մեր եսի ու գիտակցության խորքերում։ Մենք թաքցնում ենք մեր եսի այս մասը՝ ամաչելով, որ չենք կարողանում այն արդյունավետ օգտագործել։ Մեծանալով ու հասունանալով՝ մենք ընդունում ու զարգացնում ենք մեր ներքին ստորադաս գործառույթը, որը տալիս է մեզ խորը բավարարվածություն մեր անձնական աճի գագաթնակետին հասնելուց մինչև մեր իսկ հերոսի ճանապարհորդության ավարտը։

Էքստրովերտ զգացմունքը (Fe) ստորադաս դիրքում ամենաքիչ տեղն է զբաղեցնում INTP-ների մտքերում։ Նրանք դժվարությամբ են կարեկցում և հաստատում հասարակական կապեր իրենց ներանձնային և տրամաբանական վարքագծի պատճառով։ Նրանք ամաչկոտ են և հաճախ հայտնվում են անհարմար իրավիճակներում, քանի որ ստորադաս էքստրովերտ զգացմունքը (Fe) դիմադրում է նրանց ամենակարևոր գործառույթին՝ ինտրովերտ մտածողությանը։ INTP-ները կարող են անբնական զգալ ուրիշների հետ իրենց շփման սահմաններն ընդլայնելիս։ Այս անձնավորությունները կարող են ավելի հեշտությամբ հասկանալ, թե ինչպես է աշխատում ավտոմեքենայի շարժիչը, քան հարմարվեն բարդ և ինտենսիվ մարդկային հույզերին:

Էքստրովերտ մտածողությունը մեզ օժտում է արդյունավետության շնորհով՝ օգտագործելով մեր վերլուծական մտածողությունն ու օբյեկտիվությունը։ Այն թրծված է արտաքին համակարգերի, գիտելիքի և կարգուկանոնի գերակայությունից: Էքստրովերտ մտածողությունը հավատարիմ է ավելի շատ փաստերին, քան անցողիկ զգացմունքներին: Այն ժամանակ չի վատնում դատարկ խոսակցությունների վրա և կենտրոնանում է զուտ կարևոր հարցերի վրա։ Այն ուժեղացնում է մեր կիրքը և խանդավառությունը բովանդակալից զրույցների համար, որոնք ընդլայնում են մեր իմաստության և գիտելիքի հորիզոնը։

Հակառակորդի ստվերի գործառույթը, որը նաև հայտնի է որպես Նեմեսիս, երևան է հանում մեր կասկածներն ու պարանոյան և գործում է մեր գերիշխող գործառութին հակառակ՝ կասկածի տակ առնելով նրա աշխարհընկալումը։

Էքստրովերտ մտածողությունը (Te) մրցակցային ստվերում հիասթափեցնում է անհատապաշտ INTP-ներին, քանի որ այն հակադրվում է իրենց գերիշխող ինտրովերտ մտածողությանը (Ti)։ Երբ ուրիշներն իրենց մեթոդներն են նրանց պարտադրում, նրանք իրենց հարձակման ենթարկված և շփոթված են զգում։ Այս գործառույթը սերմանում է պարանոյա և կասկածանք՝ չարախոսելով նրանց, ովքեր արտաքուստ արտահայտում են իրենց պատկերացումներն ու կարծիքներն անհարկի ընդդիմանալով: Երբ նրանք հանդիպում են մարդկանց, ովքեր օգտագործում են էքստրովերտ մտածողությունը (Te), նրանք դառնում են համառ ու հանդուգն իրենց կանոների ու հրահանգների նկատմամբ։ INTP-ները hաճախ կարող են իրենք իրենց տալ հետևյալ հակասական հարցերը՝ <<Նրանք նպատակդրվա՞ծ են հակադրվում ինձ>>, <<Ինչու՞ են նրանք ինձ դեմ գործում>> կամ <<Ինչու՞ են նրանք բարդացնում ամեն ինչ>>։

Ինտրովերտ ինտուիցիան մեզ օժտում է ինտուիցիայի շնորհով, որը գործում է անգիտակցական աշխարհում։ Այն հեռատեսական գործառույթ է, որը գիտի ամեն ինչ առանց ջանք թափելու։ Այն մեզ թույլ է տալիս զգալ անկանխատեսելի հույզեր մեր անգիտակցական մտածողության շնորհիվ։ Այն նաև ստիպում է մեզ տեսնել անտեսանելին։ Այն հետևում է կյանքի վերացական կառուցվածքին և կենտրոնանում է դրա ինչուների վրա։

Քննադատական ստվերի գործառույթը քննադատում ու նսեմացնում է մեզ կամ ուրիշներին՝ վերահսկողություն սահմանելու ճանապարհին չմտածելով նվաստացնող և ծաղրող ոչ մի բանի մասին։

Ինտրովերտ ինտուիցիան (Ni) քննադատական ստվերում հարձակվում է եսի վրա՝ դուրս մղելով բացասական ինտուիցիան հիասթափությունից կամ ամոթից։ Նրանց քննադատական գործառույթը ստիպում է INTP-ներին ծաղրել իրենց տեսլականը և շրջապատող մարդկանց։ Ինտրովերտ ինտուիցիան (Ni) նսեմացնում և ներքուստ կասկածներ է առաջացնում, որպեսզի կաթվածահար անի նրանց նպատակների իրականացումը: Այն ակնհայտ վիրավորում է նրանց թերությունները։ Նրանք կարող են այնպիսի հարցեր տալ, ինչպիսիք են օրինակ՝ <<Ինչպե՞ս կարելի էր չնկատել սա նախկինում>>, <<Ինչու՞ չի կարելի կենտրոնանալ մեկ բանի վրա>>, կամ <<Ինչու՞ քո խոսքերը չեն համապատասխանում քո արարքներին>>։ Երբ ուրիշները քննադատում են INTP-ներին, ինտրովերտ ինտուիցիան (Ni) օգնության է հասնում՝ փորձելով գտնել սխալներ և հակափաստարկներ։

Էքստրովերտ զգացողությունը մեզ օժտում է զգացողություններ ունենալու շնորհով, որի կռվի դաշտը շոշափելի իրականությունն է։ Այն գրավում է կյանքը զգայական փորձի միջոցով ի շնորհիվ տեսողության, լսողությոն, հոտառության զգայարանների և մարմնի շարժումների։ Այն թույլ է տալիս մեզ հավատարիմ մնալ ֆիզիկական աշխարհի խթաններին: Էքստրավերտ զգացողությունն առաջացնում է լավագույն պահերը վայելելու քաջություն, քանի դեռ դրանք ընթացքի մեջ են: Այն մեզ հորդորում է անմիջապես գործել՝ ինչերի ու եթեների մեջ պարապ մնալու փոխարեն:

Խաբեբայի ստվերի գործառույթը խորամանկ է, չարամիտ ու խաբուսիկ։ Այն մոլորեցնում է մարդկանց ու գցում մեր թակարդը։

Էքստրովերտ զգացողությունը (Se) խաբեբայի ստվերում զայրացնում է INTP-ներին զգացողություների շնորհով։ Նրանք «այս օրով ապրելը» կամ ակնթարթային զվարճանքը համարում են խաբեություն, հիմարություն և մանկամտություն: Երբ նրանք փորձում են ապրել ներկայում և համահունչ լինել իրենց զգայական ապրումների հետ, նրանք կարող են ընկճված զգալ, քանի որ դա իրենց բնավորությանը հատուկ չէ։ Նրանք նաև իրենց վրդովմունքն են տարածում նրանց վրա, ովքեր ունեն էքստրովերտ զգացողություն (Se)։ INTP-ները կարող են փորձել խեղաթյուրել էքստրովերտ զգացողության (Se) գերիշխող անհոգ և իրատեսական պատկերացումները՝ իրենց սեփական վերացական տեսությունների ծուղակի մեջ գցելով նրանց՝ պարզապես իրենց «անհեթեթությունը» դադարեցնելու համար:

Ինտրովերտ զգացմունքը մեզ օժտում է զգալու շնորհով, որը թափանցում է մեր մտքերի ու էմոցիաների ամենագաղտնի անկյունները։ Այն լողում է մեր արժեքների միջով և փնտրում է կյանքի խորը իմաստը՝ թույլ տալով մեզ մնալ մեր սահմաններում և պահպանել մեր ինքնությունն արտաքին ճնշման պայմաններում։ Այս ուժեղ ճանաչողական գործառույթը զգում է ուրիշների ցավը և սիրում է լինել կարիքավորների ասպետը։

Սատանայի ստվերային գործառույթը մեր ամենաքիչ զարգացած գործառույթն է, այն խորապես անգիտակցական է և հեռու է մեր եսից։ Մեր հարաբերություններն այս գործառույթի հետ այնքան լարված են, որ մենք դժվարությամբ ենք կապ հաստատում նրանց հետ և հաճախ դիվացնում ենք այն մարդկանց, ովքեր օգտագործում են այս գործառույթը որպես գերիշխող գործառույթ։

Ինտրովերտ զգացմունքը (Fi) սատանայի ստվերում INTP-ների ամենաքիչ զարգացած գործառույթներից է։ Իրենց զգացմունքների դեմ պայքարելու ընթացքում նրանք մոլորվում են ինքնավերլուծության մեջ և խիստ քննադատում են իրենք իրենց և շրջապատին։ Օրինակ՝ այս անձնավորությունները կարող են ջանասիրաբար պայքարել որոշակի նպատակի համար, բայց ինտրովերտ զգացմունքի (Fi) ազդեցության տակ, նրանք կարող են թվալ ինքնահավան և անզգա համոզիչ լինելու փոխարեն: Նրանք դիվացնում են գերիշխող ինտրովերտ զգացմունքով (Fi) օգտատերերին, որոնք համահունչ են իրենց ներքին հույզերի հետ, քանի որ դա անիմաստ է իրենց վերլուծական մտքի համար: