विषारी नाती इतकी आकर्षक का वाटतात?

विषारी संबंधांची मनोविज्ञान

विषारी संबंधे अनेक वेळा गहरे मनोवैज्ञानिक पॅटर्नमध्ये मुळांवर टिकलेली असतात. हे पॅटर्न मुक्त होणे अत्यंत कठीण बनवू शकतात, अगदी जेव्हा तुम्हाला माहित असते की संबंध हानिकारक आहे. या मनोवैज्ञानिक घटकांचे समजणे बदलाच्या पहिल्या पायरीसाठी आवश्यक आहे.

डोपामाइन प्रभाव

एक कारण म्हणजे विषारी नातेसंबंध इतके व्यसनकारी आहेत ते म्हणजे मेंदूची बक्षिस प्रणाली. जेव्हा तुमचा साथीदार तुमच्यावर प्रेम दाखवतो किंवा तुम्हाला लक्ष देतो, तेव्हा तुमच्या मेंदूत डोपामाइन बाहेर पडतो, जो "चांगल्या भावना" यांचा रासायनिक संदेश आहे. यामुळे एक आनंदी भावना निर्माण होते, ज्यामुळे तुम्हाला अधिक हवेसे वाटते. दुर्दैवाने, उच्च भावना अनेकदा भावनिक कमीच्या पाठोपाठ येतात, ज्यामुळे व्यसनाचा एक चक्र तयार होते.

ताणण्याचे भय

एक आणखी शक्तिशाली घटक म्हणजे ताणण्याचे भय. अनेक लोक विषारी संबंधांमध्ये राहतात कारण त्यांना एकटे राहण्याची भीती असते. हे भय overwhel झोपणारे असू शकते, जे तुम्हाला वेदना टाळण्यासाठी अस्वस्थ वर्तन सहन करण्यात प्रवृत्त करते.

वास्तविक जीवनाचे उदाहरणे

सारा विचार करा, जी अनेक वर्षे तिच्या भावनात्मकपणे अत्याचारी भागीदाराबरोबर राहिली. सात्त्विक टीका आणि हाताळणी असलेल्या त्या खूपच भीतीत होती, म्हणून ती सोडू शकली नाही. दुसरीकडे, जेकचा विचार करा, जो आपल्या विषारी नात्यातून मुक्त झाला. त्याने थेरपी घेतली, समर्थन नेटवर्क तयार केले, आणि शेवटी एक असा भागीदार शोधला ज्याने त्याच्यावर आदर आणि दयाळूपणाने वागले.

विषारी नातेसंबंध कसे उद्भवतात

विषारी नातेसंबंध सहसा सौम्यपणे प्रारंभ होतात आणि काळानुसार तीव्र बनतात. ते कसे विकसित होतात हे समजून घेणे तुम्हाला चेतावणीच्या संकेतानों ओळखण्यात आणि खूप उशीर होण्यापूर्वी कारवाई करण्यात मदत करू शकते.

हनिमून टप्पा

सुरुवातेस, सर्व काही परिपूर्ण दिसते. तुमचा साथीदार तुम्हाला लक्ष, प्रशंसा आणि प्रेमाने वंचित करतो. हा "हनिमून टप्पा" नशेसारखा असू शकतो, ज्यामुळे तुम्हाला असं वाटतं की तुम्ही तुमच्या आत्मसाथीला शोधून काढलं आहे.

हळूहळा बदल

कालांतराने, गती बदलायला लागते. तुमचा साथीदार अधिक नियंत्रण करणारा, टीका करणारा किंवा युक्तीबाज बनू शकतो. हे बदल अनेकदा हळूहळा होतात, ज्यामुळे गोष्टी चुकायला लागल्याची निश्चित वेळ शोधणे कठीण होते.

अत्याचाराचा चक्र

अनेक विषारी संबंध अत्याचाराच्या चक्राचे पालन करतात: ताण निर्माण होतो, एक अत्याचारी घटना घडते, आणि मग पुनर्मिलनाची एक कालावधी येते. हे चक्र सोडणे कठीण बनवू शकते, कारण पुनर्मिलनाचे क्षण तुम्हाला आशा देतात की गोष्टी सुधारतील.

एक विषारी नात्यातून मुक्त होणे कठीण आहे, पण हे पूर्णपणे शक्य आहे. तुमच्या जीवनाचा ताबा पुन्हा प्राप्त करण्यासाठी काही व्यावहारिक पावले येथे दिली आहेत.

समर्थन जाळा तयार करा

साहसी संबंध सोडण्याचा प्रयत्न करताना मजबूत समर्थन जाळा असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. तुमच्या सभोवती अशा मित्र आणि कुटुंबीयांना ठेवा जे भावनिक समर्थन आणि व्यावहारिक मदत देऊ शकतात.

• संपर्क साधा: मदतीसाठी विचारण्यात संकोच करू नका. आपल्या परिस्थितीबद्दल विश्वासू मित्र किंवा कुटुंबाच्या सदस्यांवर विश्वास ठेवा.
• व्यावसायिक मदतीसाठी पाहा: आपल्या कठीण काळात मार्गदर्शन आणि समर्थन देऊ शकणाऱ्या थेरपिस्टला भेटायची विचार करा.
• समर्थन गटांमध्ये सामील व्हा: समान परिस्थितींमध्ये अनुभवलेले इतरांसोबत संपर्क साधणे अत्यंत वैधतेसाठी आणि सामर्थ्य मिळवण्यासाठी खूप उत्तम असू शकते.

सुरक्षा योजनेचा बनवा

जर तुमच्या नात्यात कोणत्याही प्रकाराचा शोषण समाविष्ट असेल तर सुरक्षा योजना तयार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

• सुरक्षित ठिकाणे ओळखा: तुम्ही जलद निघण्यासाठी कुठे जाऊ शकता हे जाणून घ्या, जसे की मित्राचे घर किंवा स्थानिक आश्रय.
• महत्त्वाचे कागदपत्रे ठेवा: तुमच्या ओळखपत्र, बँक माहिती, आणि कोणतेही कायदेशीर कागदपत्रांचे प्रत सह सुरक्षित ठिकाणी ठेवा.
• आपत्कालीन किट तयार करा: कपडे, औषधे, आणि वैयक्तिक वस्तूंसारखी आवश्यक वस्तू ठेवलेली एक बॅग तयार करा, जेणेकरून आवश्यक असल्यास तुम्ही जलद निघू शकाल.

स्वतःच्या काळजीवर लक्ष केंद्रित करा

या आव्हानात्मक काळात स्वतःच्या काळजी घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

• स्वतःच्या प्रति दयाळूपणा करा: स्वतःवर दयाळू थांबा आणि विषाक्त नात्यातून बाहेर पडणे हे एक धाडसी कृत्य आहे याची जाणीव करा.
• तुम्हाला आवडणाऱ्या गतिविधींमध्ये भाग घ्या: तुम्हाला आनंद आणि समाधान देणार्या छंद आणि क्रियाकलापांचा पुन्हा शोध घ्या.
• तुमच्या आरोग्याला प्राधान्य द्या: तुमच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याला सपोर्ट करण्यासाठी व्यायाम, आरोग्यदायी आहार, आणि विश्रांतीसाठी वेळ काढा.

संभाव्य अडथळे आणि त्यांना कसे टाळावे

दुर्बल नात्यातून मुक्त होणे हे एक क्लिष्ट प्रक्रियाच आहे, आणि यामध्ये लक्षात घेण्यासारखे संभाव्य अडथळे आहेत. येथे काही सामान्य आव्हाने आणि त्यांना कसे पार करायचे ते दिले आहे.

नात्यात परत जाणे

एक विषारी नात्यात परत जाण्याची तीव्र इच्छा होणे सामान्य आहे, विशेषतः एकाकीपण किंवा शंका येण्याच्या क्षणी.

• कारणे लक्षात ठेवा: तुम्ही नात्यातून का बाहेर आलात याची यादी ठेवा आणि परत जाण्याची इच्छा झाल्यावर ती पाहा.
• जोडलेला राहा: आपल्या समर्थन नेटवर्कवर अवलंबून राहा, कठीण काळात तुम्हाला मजबूत राहण्यासाठी मदत करेल.
• व्यवसायिक मदतीची मागणी करा: एक थेरपिस्ट तुमच्यासाठी चालू समर्थन प्रदान करू शकतो आणि कोणत्याही उर्वरित भावना हाताळण्यास मदत करू शकतो.

अपराधी वाटणे

एक विषारी नातं सोडणे हे अपराधी वाटण्याच्या भावना निर्माण करू शकते, विशेषत: जर तुमचा साथीदार तुम्हाला राहण्याची manipulatively प्रयत्न करत असेल.

• तुमच्या भावना मान्य करा: अपराधी वाटणं सामान्य आहे, पण लक्षात ठेवा की तुम्हाला निरोगी नात्यात असणे आवश्यक आहे.
• तुमच्या स्वास्थ्यावर लक्ष केंद्रित करा: तुम्हाला येणाऱ्या अपराधीपणापेक्षा तुमच्या स्वतःच्या आरोग्यावर आणि आनंदावर प्राधान्य द्या.
• मान्यता शोधा: विश्वासार्ह मित्र किंवा थेरपिस्टशी बोला जो तुम्हाला परिस्थिती अधिक स्पष्टपणे पाहण्यास मदत करू शकतो.

एकटा

तुम्ही विषारी संबंध सोडल्यावर एकटा वाटू शकता, विशेषतः जर तुमचा साथीदार तुमचा सामाजिक संवादाचा प्राथमिक स्रोत असेल.

• मित्रांसोबत पुन्हा संपर्क साधा: जुने मित्र शोधा आणि तुमचा सामाजिक नेटवर्क पुन्हा तयार करा.
• नवीन समुदायांमध्ये सामील व्हा: तुमच्या आवडत्या स्थानिक क्लब, गट किंवा क्रियाकलापांकडे पाहा जे तुम्हाला नवीन लोकांना भेटण्यास मदत करू शकतात.
• सक्रिय राहा: तुम्हाला आनंद आणि समाधान देणाऱ्या क्रियाकलापांमध्ये व्यस्त राहा.

तुमच्या निर्णयाबद्दल शंका

एक विषारी संबंध सोडल्यावर शंका घेतलेल्या क्षणांचा अनुभव घेणं सामान्य आहे, पण तुमच्या दीर्घकालीन कल्याणावर लक्ष केंद्रित करणे महत्त्वाचे आहे.

• स्वतःवर विश्वास ठेवा: तुम्ही एक कारणास्तव सोडण्याचा निर्णय घेतला हे लक्षात ठेवा, आणि विश्वास ठेवा की तो योग्य निर्णय होता.
• तुमच्या वाढीचा विचार करा: त्या संबंधातून बाहेर आल्यानंतर तुम्हाला घेतलेले सकारात्मक बदल लक्षात ठेवा.
• सहाय्य मागा: एका थेरपिस्ट किंवा विश्वासू मित्राशी बोलणे जो तुम्हाला स्थिर आणि लक्ष केंद्रित ठेवण्यात मदत करू शकतो.

नवीन विषारी नमुन्यात पडणे

विषारी नातेसंबंधातून बाहेर आल्यानंतर, नवीन भागीदारांसोबत समान नमुन्यांमध्ये पडण्याची शक्यता ओळखणे महत्त्वाचे आहे.

• तुमचा वेळ घ्या: नवीन नात्यात प्रवेश करण्यापूर्वी स्वतःला बरे होण्यास वेळ द्या.
• सीमे ठरवा: नवीन नात्यात सुरुवातीला स्पष्ट सीमांचे स्थापने करा जेणेकरून तुम्हाला संरक्षण मिळेल.
• भूतकाळातून शिकण्याचा प्रयत्न करा: तुमच्या मागील नात्यातून तुम्ही काय शिकलात यावर विचार करा आणि भविष्यात आरोग्यदायी निवडी करण्यासाठी त्या ज्ञानाचा वापर करा.

मनोविज्ञानाचे समजून घेण्याचे महत्त्व

जहरीय नातेसंबंधांच्या मागील मनोविज्ञानाचे समजून घेणे मुक्त होण्यासाठी आणि अधिक आरोग्यदायी कनेक्शन तयार करण्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. जहरीय नातेसंबंध सामान्यतः गहरे मनोवैज्ञानिक पॅटर्न सामावून घेतात जे ओळखणे आणि बदलणे कठीण असू शकते.

संलग्नता शैलींचा रोल

संलग्नता शैली, जी बालपणात विकसित होते, आपल्या प्रौढ संबंधांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात. असुरक्षित संलग्नता शैली असणारे लोक विषम संबंधांच्या प्रवेशाकडे अधिक प्रवृत्त असू शकतात. आपल्या संलग्नता शैलीला समजून घेतल्याने तुम्हाला अस्वास्थ्यकर पद्धती ओळखता येतील आणि healthier संबंधांच्या दिशेने काम करता येईल.

वास्तविक उदाहरणे

इमलीचा विचार करा, जिने तिच्या चिंतनशील जोडण्याच्या शैलीमुळे तिच्या विषारी नातेसंबंधांचा सामना करावा लागला. थेरपीद्वारे, तिने तिचे नमुने ओळखण्यास आणि इतरांसोबत संबंधित होण्याचे आरोग्यमय मार्ग विकसित करण्यास शिकले. त्याचप्रमाणे, मार्कला हे लक्षात आले की त्याची टाळणारी जोडण्याची शैली त्याला लोकांना दूर ठेवत आहे, ज्यामुळे विषारी गती निर्माण होत आहे. आपल्या जोडण्याच्या शैलीला समजून घेण्यामुळे, तो अधिक सुरक्षित नातेसंबंध तयार करण्यावर काम करू शकला.

नवीनतम संशोधन: ध betrayal नंतर वाढ आणि नूतनीकरण

ध betrayal च्या शोधानंतरच्या नातेसंबंधांच्या विद्यमान जलाशयांमध्ये जाणे ध्वस्त करणारे असू शकते. तथापि, ओ’कॉनर आणि कॅनेवेल्लो यांनी २०१९ मध्ये केलेल्या संशोधनासारख्या अलीकडच्या अभ्यासांनी एक चांगली दिशा दिली आहे, ज्यामुळे असे आघातकारक अनुभव वैयक्तिक वाढीच्या आणि स्वतःच्या नव्या भावना निर्माण करण्यासाठी एक मार्ग तयार करू शकतात. त्यांच्या सैद्धांतिक विश्लेषणानुसार, ज्यामध्ये पोस्टट्रॉमैटिक ग्रोथ थिअरीचा समावेश आहे, जे लोक ध betrayal अनुभवतात त्यांचे नातेसंबंधाबद्दलच्या मुख्य विश्वासांमध्ये महत्त्वपूर्ण परिवर्तन होते.

हे परिवर्तन फक्त वेदनेतून पुढे जाण्याबद्दल नाही, तर भविष्यातील नातेसंबंधांबद्दलच्या अपेक्षा आणिattitudesचा गहन पुनर्रचना समाविष्ट करते. अभ्यास असे सूचित करतो की एकदा प्रारंभिक गोंधळ कमी झाल्यावर, गद्दार भागीदार त्यांच्या भागीदारांमध्ये काय शोधावे आणि नातेसंबंधात काय मान्य आहे हे पुन्हा परिभाषित करताना सामान्यतः सापडतात. याचा अर्थ उच्च मानदंड सेट करणे, स्वयंमूल्याचा तीव्र अर्थ विकसित करणे, किंवा प्रामाणिक संवादासाठी अधिक प्रशंसा वाढवणे असू शकते. बुनियादीपणे, पूर्वीच्या विश्वासांचे विघटन आत्मचिंतन आणि समायोजनाच्या कालखंडाला उकसवते, जे नातेसंबंधांमध्ये अधिक मजबूत, अधिक लवचिक दृष्टिकोणाकडे नेते.

उदाहरणार्थ, गद्दारीची हृदयद्रावक अनुभवलेली व्यक्ती विचार करा. प्रारंभात गद्दारी आणि निराशेच्या भावनांनी वेढलेली, ही व्यक्ती नंतर गहन आत्मपरीक्षणात गुंतली आहे. हा प्रक्रिया महत्त्वपूर्ण 'आहा' क्षणात नेतात—कदाचित त्यांनी आपल्या स्वतःच्या आवश्यकतांना पूर्वी कमी महत्त्व दिले असल्याचे समजणे, किंवा लाल ध्वजा लक्षात न घेणे. या अंतर्दृष्टीने सुसज्ज असल्यामुळे, त्यांना भविष्याच्या नातेसंबंधात त्यांच्या स्वतःच्या मूल्ये आणि सीमांबद्दल अधिक स्पष्ट समज जाण्यासाठी चांगले सुसज्ज असल्यासारखे आहे.

या अंतर्दृष्टिपूर्ण संशोधनात अधिक खोलात जाण्यासाठी इच्छुक असलेल्या लोकांसाठी, संपूर्ण अभ्यासाची अधिक माहिती इथे लिंक केलेली आहे. नातेसंबंधांच्या मानसशास्त्रीय गती आणि ध betrayal नंतर वैयक्तिक विकासाची क्षमता यामुळे कोणालाही आकर्षित करणारे वाचन आहे.

FAQs

लोक विषारी नातेसंबंधात का राहतात?

लोक विषारी नातेसंबंधात विविध कारणांमुळे राहतात, ज्यामध्ये एकटे राहण्याचा भय, कमी आत्म-सम्मान, आणि भावनिक अवलंबित्व समाविष्ट आहे. या घटकांना समजून घेणे व्यक्तींना बदलाची आवश्यकता ओळखण्यात आणि समर्थनाची मागणी करण्यात मदत करू शकते.

विषारी संबंध कधीच आरोग्यदायी बनू शकतात का?

विषारी संबंध सुधारण्यासाठी महत्वाच्या प्रयत्नांसह व्यावसायिक मदतीची आवश्यकता असू शकते, हे शक्य आहे; परंतु हे सहसा आव्हानात्मक असते. दोन्ही भागीदारांना बदल करण्यास व मूलभूत समस्यांवर काम करण्यास कमिट असणे आवश्यक आहे.

How can I support a friend in a toxic relationship?

एक मित्राला विषारी नात्यात समर्थन देण्याचा अर्थ त्यांच्यासाठी निर्णय न घेता उपस्थित राहणे, ऐकण्यास तयार असणे आणि त्यांना व्यावसायिक मदतीसाठी प्रोत्साहित करणे आहे. विषारी नातं सोडणं हे एक जटिल आणि भावनिक प्रक्रिया असू शकतं, म्हणून धीर आणि समजून घेणं महत्त्वाचं आहे.

विषारी संबंधाचे लक्षणे कोणती?

विषारी संबंधाची लक्षणे यामध्ये सततच्या टीका, हेरफेर, नियंत्रण, आदराचा अभाव, आणि भावनिक किंवा शारीरिक अत्याचार समाविष्ट आहेत. या लक्षणांना आम्ही लवकर ओळखणे व्यक्तींना परिस्थिती वाढण्याच्या अगोदर कार्यवाही करण्यास मदत करू शकते.

I'm toxic नातेसंबंध सोडल्यावर माझे आत्मसमान पुनर्निर्माण कसे करू शकतो?

आत्मसमान पुनर्निर्माणात आत्म-देखभाल वर लक्ष केंद्रित करणे, थेरपी घेणे, समर्थन करणाऱ्या लोकांमध्ये स्वतःला समाविष्ट करणे आणि तुम्हाला आनंद आणि पूर्णता देणाऱ्या क्रियाकलापांमध्ये भाग घेणे समाविष्ट आहे. हे एक हळूहळू होणारी प्रक्रिया आहे, पण वेळ आणि प्रयत्नांनी तुम्ही तुमचा आत्मविश्वास आणि आत्ममूल्य पुनः प्राप्त करू शकता.

निष्कर्ष

एक विषारी नात्यातून मुक्त होणे हे तुमच्यासाठी केलेले सर्वात आव्हानात्मक तरीही फायद्याचे काम आहे. या नात्यांच्या मनोविज्ञानाची समज, इशार्यांच्या चिन्हांची ओळख आणि निघायच्या प्रत्यक्ष पावलांचे उचलणे हे तुमच्या कल्याणासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. लक्षात ठेवा, तुम्ही आरोग्यदायी, प्रेमळ नात्यात असण्याचे पात्र आहात. तुमच्या मानसिक आरोग्याला प्राधान्य देऊन आणि सहाय्य मागून, तुम्ही तुमचे जीवन पुन्हा मिळवू शकता आणि तुम्हाला हवे असलेले परिपूर्ण संबंध निर्माण करू शकता.